Küresel ödeme işleme pazarı, Visa ve Mastercard'ın egemenliği altında bulunuyor. Çin dışındaki tüm ödeme işlemlerinin yaklaşık %90'ı bu iki şirket tarafından gerçekleştiriliyor ve toplam piyasa değerleri yaklaşık 850 milyar dolar seviyesinde. Bu kadar büyük bir pazarın neden sadece iki oyuncu tarafından domine edildiği ise merak konusu.
Kredi kartı sektörünün kökenleri 1950'lere dayanıyor. İlk modern kredi kartını Diners Club piyasaya sürerken, American Express 1958'de kendi kartını çıkardı ve büyük ilgi gördü. Bank of America ise 1958'de yalnızca Kaliforniya'da geçerli olan bir kart çıkardı ve bu kart 1976'da Visa adını aldı. Aynı dönemde, rakip bankaların oluşturduğu Interbank Card Association ise Master Charge'ı piyasaya sürdü ve bu marka 1979'da Mastercard adını aldı.
Visa ve Mastercard'ın bu pazardaki hakimiyeti, erken hareket avantajı ve büyük bankalarla yapılan özel anlaşmalar sayesinde oluştu. Ağ etkisi ve ölçeklenebilir iş modelleriyle, bu iki şirket dijital işlemlerin adeta demiryolları gibi altyapısını kontrol ediyor. Bu sayede, S&P 500 şirketleri arasında en yüksek faaliyet kâr marjlarına sahipler.
Ancak son yıllarda bu ikiliye karşı çeşitli meydan okumalar da görülüyor. Amazon gibi büyük şirketler, işlem ücretlerini düşürmek için pazarlık yaparken, Hindistan'da RuPay gibi ulusal ödeme işlemcilerinin yükselişi de dikkat çekiyor. Yine de Visa ve Mastercard'ın küresel ödeme sistemlerindeki ağırlığı devam ediyor.
Amerika'da doğan kredi kartı sistemleri, Visa ve Mastercard'a küresel ölçekte büyük bir avantaj sağladı. Diners Club ve American Express gibi öncülerden sonra, bu iki şirketin hızlı büyümesi ve teknolojik yeniliklere öncülük etmeleri, onları rakipsiz hale getirdi. Özellikle büyük bankalarla kurdukları güçlü iş birlikleri, pazar paylarını artırdı.
Sonuç olarak, Visa ve Mastercard günümüzde ödeme işlemlerinde küresel bir tekel oluşturmuş durumda. Ancak yeni teknolojiler, ulusal alternatifler ve büyük şirketlerin baskıları, bu duopolün gelecekteki konumunu yeniden şekillendirebilir.