Alaska Nehirleri Isınma ile Toksik Hale Geliyor
Alaska'nın Brooks Sıradağları'ndaki nehirler, eskiden içilebilir kadar berrakken şimdi toksik metallerle turuncu ve bulanık akıyor. Isınma, donmuş zemini çözerek ekosistemlere zarar veren kimyasal tepkimeleri tetikliyor.
Küresel ısınma, binlerce yıldır donmuş haldeki Arktik toprağı çözmeye başlıyor. Su ve oksijen, yeni açığa çıkan toprağa sızarak sülfür açısından zengin kayaların parçalanmasını tetikliyor ve kayaçlardan demir, kadmiyum ve alüminyum gibi metalleri nehre salıyor.
Genellikle bu tür jeokimyasal tepkimeler madencilik operasyonları tarafından tetiklenir. Ancak bu sefer durum farklı. Kaliforniya Üniversitesi'nden Tim Lyons, \"Bu, asit maden drenajına benziyor ama burada bir maden yok,\" dedi.
Bu kirliliğin ciddiyetini detaylandıran yeni bir makale, Proceedings of the National Academy of Sciences'da yayımlandı. Araştırmacılar, Salmon Nehri'ne odaklanmış olsalar da, benzer dönüşümlerin Arktik'in diğer su havzalarında da başladığını belirtiyor.
Alaska Üniversitesi'nden ekolojist Paddy Sullivan, 2019'da Arktik ormanlarının kuzeye kaymasını incelerken bu dramatik değişiklikleri fark etti. Sullivan, nehrin kar erimesi sonrası temizlenmediğini ve \"kanalizasyon gibi\" göründüğünü öğrendi.
Sullivan, bu durumu araştırmak için Lyons, Alaska Pasifik Üniversitesi'nden Roman Dial ve diğerleriyle güç birliği yaptı. Analizleri, çözülmekte olan permafrostun sülfür açısından zengin kayaları oksitleyerek asidite ürettiğini ve birçok metali mobilize ettiğini doğruladı.
Metaller küçük miktarlarda toksik olmayabilir. Ancak çalışma, nehir sularındaki metal seviyelerinin ABD Çevre Koruma Ajansı'nın sucul yaşam için belirlediği toksisite eşiklerini aştığını gösteriyor.
Yenilebilir balık dokularındaki mevcut metal konsantrasyonları insanlar için tehlikeli kabul edilmezken, nehirlerdeki değişiklikler dolaylı ama ciddi tehditler oluşturuyor. Yerli topluluklar için önemli bir tür olan Chum somonu, ince tortu ile tıkanmış çakıl yataklarında yumurtlamakta zorlanabilir.
Bu süreç, Arktik genelinde, uygun kaya ve çözülmekte olan permafrostun olduğu her yerde başlayabilir. Madencilik alanlarının aksine, bu uzak su havzalarında yüzlerce kirlilik kaynağı olabilir ve bu kimyasal süreç başladığında durdurulamaz.
Araştırma, diğer Arktik bölgeler için potansiyel tehlikeyi vurguluyor. Araştırmacılar, topluluklara ve arazi yöneticilerine gelecekteki etkileri öngörmelerine ve mümkün olduğunda hazırlanmalarına yardımcı olmak istiyor.