Amazon Göllerinde Rekor Sıcaklıklar ve Yunus Ölümleri

Brezilya'nın Amazonas eyaletinde yer alan Tefe Gölü'nde onlarca yunusun ölü bulunması üzerine, hidrolog Ayan Fleischmann araştırma yapmak üzere görevlendirildi. Fleischmann ve ekibi, Eylül 2023'te başlayan şiddetli bir kuraklık ve aşırı sıcak hava dalgasının gölü buhar kazanına çevirdiğini keşfetti.

Araştırma sonuçları, gezegenin ısınmasının tropikal bölgeler ve su ekosistemleri üzerindeki etkilerini vurguluyor. Bu bulgular, Birleşmiş Milletler'in COP30 iklim görüşmelerinin Brezilya'da başlamasıyla eş zamanlı olarak yayımlandı.

Fleischmann, Tefe Gölü'ndeki su sıcaklığının 41 dereceye ulaştığını ve bu sıcaklığın suyun tamamında ölçüldüğünü belirtti. Bu durumun, tropikal göllerin Avrupa ve Kuzey Amerika'daki göllere göre daha az incelendiği gerçeğine dikkat çekti.

Araştırma ekibi, 2023'teki çalışmanın yanı sıra, bir yıl sonra Amazon'da başka bir rekor kuraklık yaşandığını belirtti. İnsan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle bu tür olayların daha sık, şiddetli ve uzun süreli hale geldiği ortaya kondu.

Dünya Doğayı Koruma Vakfı Brezilya yetkilileri, 23 Eylül 2023 haftasında 153 yunusun ölü bulunduğunu bildirdi. Ölen yunuslar arasında 130 pembe yunus ve 23 tucuxi yunusu vardı.

Araştırmacılar, göl yüzey alanının yaklaşık %75 küçüldüğünü ve suyun gündüz sıcaklıklarının 37 dereceyi aştığını tespit etti. Bu sıcaklık, normal kabul edilen 29-30 dereceyi önemli ölçüde aşıyor.

Araştırma, kuraklıkların nehir suyu sıcaklık aşırılıkları üzerinde önemli etkileri olduğunu ortaya koydu. Düşük su seviyeleri ve yavaş nehir akışları, suyun daha fazla ısınmasına neden oluyor.

NASA uydu verilerini inceleyen araştırmacılar, Amazon göllerinin 1990'dan beri on yılda yaklaşık 0.6 derece ısındığını buldu. Bu oran, küresel ortalamadan daha yüksek.

Fleischmann, COP30 zirvesine katılarak Amazon göllerinin uzun vadeli izlenmesi ve yerel toplulukların çözüm geliştirme süreçlerine dahil edilmesi için savunuculuk yapacağını belirtti.